Als ggz-professional ben je er voor je cliënt. Logisch. Of diegene een kind of volwassene is, hangt af van de stichting waar je bij werkt. Toch zou je ook de omgeving van je cliënt kunnen helpen. Hanna Stolper, klinisch psycholoog bij Jeugd ggz breekt een lans voor het zogenaamde ‘Contextueel Behandelen.’
Enige tijd geleden stelden we een vraag op intranet. Het was eigenlijk meer een casus met de vraag ‘wat zou jij doen?’. Het ging over een cliënt; een jonge vrouw met trauma en somberheid. Haar ex-partner zit in voorarrest wegens huiselijk geweld en samen hebben ze een kindje van vier maanden. We kregen zes reacties en dat is voor ons intranet best bijzonder. Dat snap ik ook wel: als het om een concrete situatie gaat, gaan we vanzelfsprekend meedenken. Een mooie reflex van gemotiveerde collega’s! Wat mij opviel is dat twee collega’s in hun reactie aandacht vragen voor het kind: “(…) dat het ervaren van huiselijk geweld ook nu al zeer schadelijk is voor haar kind (…)” schreef een van hen.
Hoe graag willen we dat dat goed gaat
De casus die we beschreven heeft voor mij het kader van de eerste ‘1001 kritieke dagen’ en ‘kansrijke start’ van een kind. In de periode vanaf de conceptie totdat het kind twee jaar is ontwikkelt het brein zich razendsnel. Tijdens de zwangerschap groeit het brein tot ongeveer 350 gram, met één jaar is het gewicht op 60% en met twee jaar 75% van het volwassenbrein (ongeveer 1300 gram). In die eerste drie jaren van een mensenleven wordt de basis gelegd van hoe het brein zich organiseert. Stress en trauma hebben aantoonbaar een negatief effect op die ontwikkeling. Als we tot ons door laten dringen hoe groot de invloed van de directe omgeving hierop is dan is er een wereld te winnen. En wat een prachtige kansen hebben wij om bij te dragen aan een goed leven van zo’n jong kind, hun ouders en hun gezamenlijke toekomst. We ontmoeten immers kwetsbare mensen in onze praktijk: mensen met psychische problemen, met stress, met trauma… Als die een kinderwens hebben, een kindje verwachten of een jong kind hebben, dan is er dus een groot risico op een blijvend minder goede ontwikkeling van hun kindje en vanzelfsprekend heeft dat ook weer een negatief effect op het functioneren van de ouders. Ouders en kinderen zijn immers niet los van elkaar te zien. Op die manier versterken problemen elkaar en worden ze van de ene generatie op de andere overgedragen.
Een veilige plek om gezond groot te worden
Hoe mooi zou het zijn als we die kansen zouden benutten? Stel je voor dat je aan je cliënten in de ggz zou vragen: heb je een jong kind, ben je zwanger, heb je een kinderwens? En dat je vervolgens kan zeggen: "Wij werken aan jouw gezondheid. Maar vind je het goed dat we ook kijken hoe jouw kindje gezond kan opgroeien?”. En dat we dan samen kunnen werken met een vader en een moeder. Dat zij een team zijn, samen met hun behandelaar en een jeugd ggz-specialist. En dat we een veilige plek kunnen bouwen voor een jong kind om gezond groot te worden.
Een goede start voor de rest van hun leven
Het klinkt als een droom. Maar het is werkelijkheid! Dimence en Jeugd ggz kunnen dit en we noemen het Contextueel Behandelen. Omdat we het goed kunnen doen voor de situatie zoals die nu is: behandelen van volwassenen. En tegelijkertijd zorgen voor de toekomst: dat jonge kinderen samen met hun ouders een goede start maken voor de rest van hun leven
aanvullende informatie:
risicofactorenkaart ouder-kind relatie
